Wielkie piramidy w Gizie.
Wielkie piramidy w Gizie.
Grobowiec Dżosera posiadał sąsiedztwo od północy oraz południa. W okresie czwartej i piątej dynastii wyrosło tam wielkie skupisko sepulkralne, w którym znajdowały się monumentalne grobowce w postaci piramid i mastab. Daleko na północ wysunięte są trzy wielkie grobowce królów czwartej dynastii, w formie piramid: Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa. Grobowce te wzniesione zostały w połowie trzeciego tysiąclecia p.n.e., uważane są za szczytowy punkt rozwoju architektury grobowej Starego Państwa. Są to najlepiej zachowane grobowce egipskie w formie piramid, stały się one symbolem cywilizacji państwa faraonów. Reprezentują zenit potęgi władzy króla i monument największego rozkwitu kultury w pierwszej fazie Starego Państwa.
Nie ma dokładnych danych na temat tego, jak monumentalne grobowe rozwijały się za czasów trzeciej dynastii. Piramidy następców Dżosera zachowały się w złym stanie. Wydaje się, że pierwszą budowlę zaplanowaną od początku jako geometryczna bryła kształtu piramidy był grobowiec Snorfu, pierwszego króla czwartej dynastii, usytuowany w Dahszur, na południe od Sakkara. Grobowiec ten nazywa się potocznie piramidą romboidalną albo złamaną piramidą, profil jej ścian załamuje się bowiem ku środkowi mniej więcej w połowie wysokości. Badania wykazały, iż kiedy grobowiec ten był wznoszony (podstawa 188,60 m²) wystąpiły w konstrukcji rysy, które zmusiły budowniczych do zaniechania dzieła. Po jakimś czasie wznowiono budowę, zmniejszając dla bezpieczeństwa kąt nachylenia ścian, a tym samym masę kamienia i wysokość piramidy (ze 132 m, przy zachowaniu pierwotnego kąta, do obecnej wysokości 101,15 m). Grobowiec ten wewnątrz posiadał nietypowy, podwójny kompleks pomieszczeń. Wskazuje to na fakt, że mamy do czynienia z eksperymentem architektonicznym, który prawdopodobnie nie usatysfakcjonował wykonawców albo odbiorcy, gdyż w północnej części Dahszur wzniesiono później dla tego samego faraona drugi grobowiec o bardziej regularnym kształcie. Kąt nachylenia odpowiada w przybliżeniu temu, jaki zastosowano w górnej części piramidy wcześniejszej. O zabarwienia czerwonego piaskowca, z którego grobowiec został wykonany, nazywa się go dziś czerwoną piramidą.
Grobowiec Cheopsa posiada cechy wskazujące na fakt, że z doświadczenia eksperymentujących architektów Snorfu skorzystali najwyraźniej budowniczowie piramidy tego władcy. Powierzchownemu obserwatorowi mogłoby się wydawać, że grobowiec ten jest ideałem kompozycji przestrzennej, zgrabnych proporcji czy udanego rozwiązania problemów technicznych. Tak jednak nie jest. Grobowiec miał plan zmieniany kilkakrotnie. Kolejne fazy zabudowy piramidy, obecność aż trzech komór grobowych na różnych poziomach i brak dowodów na to, iż król był kiedykolwiek pochowany w jednej z nich, nasuwa niektórym badaczom hipotezę, że wielkich piramid w Gizie nie budowano bynajmniej jako grobowce królewskie, lecz raczej jako pomniki maskujące miejsce pochówku. Gdzie wobec tego mieściły się grobowce faraonów czwartej dynastii? Niezależnie od odpowiedzi, jaką przyniosą dalsze badania, możemy uznać za pewnik, że gigantyczny proces inwestycyjny piramid angażował siłę roboczą całego niemal kraju w okresie wolnym od prac w polu, w okresie wylewów. W związku z tym nie jest pozbawione podstaw przypuszczenie, że tak ogromne przedsięwzięcie budowlane, kontynuowane jakby celowo przez cały okres panowania króla, miało na celu ciągłe zatrudnienie wielkich rezerw siły roboczej, a tym samym utrzymanie w państwie ładu i zapewnienie stabilności władzy królewskiej.
Ryc.1. Wielkie piramidy w Gizie [w]: https://ripsonar.files.wordpress.com/2014/07/piramidy.jpg
Ryc. 2. Piramida Cheopsa – przekrój [w]: http://www.gabo.hi.pl/ciekawostki/media/cheopsp.jpg
Ryc. 3. Piramida Cheopsa – wnętrze [w]: http://2.bp.blogspot.com/-4URj8vjDef8/UFt_12CG6eI/AAAAAAAAAHo/frnMi-IaiRk/s1600/G_12_00254.jpg
Ryc. 4. Wielkie piramidy w Gizie – plan [w]: http://st.depositphotos.com/2465573/2912/v/450/depositphotos_29121807-Pyramids-of-Giza-Map.jpg
Źródło: Sztuka Świata. Tom 1. Jose Pijoan, Louis-Rene Nougier, Christiane Desroches Noblecourt, Paul Gendrop, Alberto Ruz Lhuillier, Jose de Mesa, Tersesa Gisbert. 2009.
Napisany przez www.nagrobek.org: 2015-02-28
